Na mocy ustawy z 28 września 2022 roku o zmianie ustawy o wyrobie alkoholu etylowego oraz wytwarzaniu wyrobów tytoniowych, nastąpiły znaczące zmiany w zakresie sankcjonowania nielegalnej produkcji alkoholu oraz wyrobów tytoniowych.

Nowe brzmienie niesławnego art. 12a Ustawy zaostrza sankcję wobec prowadzenia działalności bez wymaganego wpisu do rejestru – aktualnie, kto, bez wymaganego wpisu do rejestrów, o których mowa w art. 3 ust. 1 i 2, wyrabia, oczyszcza, skaża lub odwadnia alkohol etylowy albo wytwarza wyroby tytoniowe - podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 3. Przypominamy, że przed tą zmianą, kara pozbawienia wolności wynosiła maksymalnie 1 rok.

Co więcej, jeżeli czyn ten dotyczy alkoholu etylowego lub wyrobów tytoniowych znacznej wartości, sprawca będzie podlegał karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do 5 lat. Uprzednio, czyn ten był sankcjonowany alternatywnie: grzywną, karą ograniczenia wolności, a w przypadku kary pozbawienia wolności – wynosiła ona do 2 lat.

W przypadku, gdy sprawca z opisanego procederu uczynił sobie stałe źródło dochodu podlega karze od lat 3 do 8 (art. 14 ustawy), a więc czyn taki stanowi zbrodnię w rozumieniu prawa karnego. Ustawodawca poszedł więc w ślad za wcześniejszymi zmianami wprowadzającymi tzw. „zbrodnię VAT-owską”. Również w tym przypadku czyn godzący przede wszystkim w sferę podatkową penalizowany jest równolegle jako zbrodnia na gruncie przepisów poza-karnoskarbowych.

Nowelizacja ma na celu zwalczanie szarej strefy i ochronę zdrowia publicznego przed szkodliwymi skutkami spożywania nielegalnych produktów. Według danych Ministerstwa Finansów, w 2022 r. strata budżetu państwa z tytułu nielegalnego obrotu alkoholem i tytoniem wyniosła ok. 5 miliardów złotych.

Polska jest jednym z najaktywniejszych krajów jeśli chodzi o nielegalną produkcję papierosów. Według raportu Instytutu Almares, służby już w I półroczu 2023 roku przejęły blisko 169 mln sztuk papierosów i 410 ton tytoniu, likwidując przy tym 10 nielegalnych fabryk papierosów w Polsce.